Chết không phải là hết (Hồi ký giải thoát)

Từ nhỏ mình đã nhiều lần muốn tự tử, nhưng khi chạm đến thân thể này thì mình nhận ra là chỉ cái đầu này (thần kinh trung ương) là muốn chết thôi chứ cơ thể nó chưa muốn chết. Vậy thì làm sao mình có thể giết hại một sanh mạng lớn như vầy được trong khi những sanh mạng bé nhỏ ngoài kia mình còn không muốn làm tổn hại?!

Nhưng nếu đau khổ quá thì sao đây? Hồi nhỏ mình với mẹ có thích quan điểm trợ tử để "được chết nhẹ nhàng nhờ trợ giúp y khoa" (assisted dying). Đến khi mẹ bệnh nặng, phải nằm một chỗ, mình đã hỏi lại mẹ về quan điểm đó, mẹ im lặng! Hai năm sau, đến khi thấy mẹ đã giải thoát khi bước qua bên kia cửa tử rồi quay trở lại nhẹ nhàng như không, mình mới hiểu rằng lúc mẹ nằm một chỗ đó mẹ đã thấy được nhiều thứ mà mình còn chưa thấy... những thứ ở sâu thẳm bên trong.

Lúc đó mẹ đã tự do, muốn đi là đi muốn ở là ở, nhưng mẹ vẫn còn ở lại tới một năm rưỡi nữa. Trong buổi tâm sự không lời giữa 2 mẹ con đó, mình chỉ biết đại khái là "mẹ còn việc phải làm" thôi chứ cũng chẳng rõ là việc gì. Đến ngày cuối mẹ ra đi thì mình mới biết đó là vì trong nhà mình còn người còn quá chấp vào hình tướng bên ngoài. Nếu chỉ có 2 mẹ con thì chắc mẹ đã ra đi bất kỳ lúc nào thuận tiện rồi, nhưng khi còn người chấp vào hình thức thì mẹ phải chọn đúng ngày đẹp để ra đi, nhằm để phá chấp cho người ta rằng "Tui nằm bất động đây mà biết hết, yêu thương hết thảy chứ chẳng phải là không còn biết gì nữa như ông nghĩ đâu!"

Một năm rưỡi đó mẹ đã dạy mình rằng "không cần phải nói con à, mình cứ giải thoát, nhẹ nhàng đi rồi người bên cạnh sẽ cảm nhận được con à!" Mẹ đã phá một cái chấp lớn trong mình rằng "mẹ già quá rồi, như cây khô cứng rồi, khó tự giải thoát được rồi, con phải tu tập để hỗ trợ mẹ thôi!" Mẹ cho mình thấy "chưa bao giờ là quá muộn", rằng mấy năm nằm một chỗ đó mẹ đã đi xa hơn mình rất nhiều.

Một khi đã gần gũi với người giải thoát, cảm nhận được không khí giải thoát rồi thì mình tự thấy là không còn con đường nào khác. Cả 2 vợ chồng mình được một cú hích tinh thần để quyết tâm vững bước trên con đường giải thoát. Vợ thì bảo "bây giờ em đã tìm được người để tôn thờ rồi!" Mình thì đi hơn một năm sau cũng qua được "bên kia", thấy quả thực nó không như những gì mình tưởng tượng.

Bên kia cửa tử không phải là một thế giới ảo tưởng như truyền thuyết dân gian kể về "thiên đàng" hay "địa ngục", mặc dù nó có hết thảy những chi tiết của những truyền thuyết đó theo một nghĩa thực hơn nhiều. Những cái sướng của "thiên đàng" và những cái khổ của "địa ngục" chẳng qua chỉ là sự dồn lại của những cái sướng/khổ trong cả đời sống qua mà mình không để ý tới thôi (VD, làm người khác khổ mà mình không biết). Khi sống trong đời, chúng ta bị cái thân này giới hạn lại chỉ cho mình thấy biết một tí xíu trong cái Tôi hạn hẹp nhỏ bé đó thôi, ngay cả những nỗi khổ sâu trong chính mình mình còn không biết tới huống gì là nỗi khổ của người khác.

Cái chết thiệt là vi diệu! Nó không phải là sự chấm dứt, theo kiểu "chết là hết", mà chỉ đơn giản là sự xoá bỏ cái hàng rào ngăn cách bên trong với bên ngoài, phá đi bức tường cái Tôi mà thôi. Khi không còn bị ngăn cách, ta thấy rõ khi nỗi khổ khởi lên thì chỉ là có một nỗi khổ đang tồn tại chứ không có "tôi khổ hay anh khổ", khi có một tình thương khởi lên thì chỉ là có một tình thương đang tồn tại chứ không có "tôi thương anh hay anh thương tôi", v.v. Ta thấy mình là một với hết thảy những gì mình thương nhứt và ghét nhứt, là một với cả những thứ mình không hề để ý tới như đất cát, rác rưởi, côn trùng, v.v. Ta thấy mình không còn bị giới hạn trong cái không gian thân thể nhỏ bé này hay trong mấy chục năm ngắn ngủi của đời người. Tuy là một nhưng mọi thứ đều khác nhau, cũng như hôm nay khác với hôm qua, như tay trái khác với tay phải vậy. Khi bức tường cái Tôi được hạ xuống, tuy hình thức là sự "mất đi", là "chết", nhưng nội dung chẳng có gì mất đi cả, chỉ là trả mọi thứ trong cái Tôi này, trong cái thân-tâm này về với Vũ trụ mà thôi.