CreatZy Notes

Hai thầy trò sau một tuần thưởng thức phong cảnh hữu tình ở núi Cực Lạc thì sáng ra thầy lại giục trò lên đường đi tiếp. - Đi thôi con, đừng để mình chìm đắm vào chỗ này. - Ủa, chẳng phải chúng ta đã tới đích rồi sao?! Đi bao nhiêu lâu, mất bao sức lực, mồ hồi và cả máu mới tới được đích... không hưởng thành quả mà còn đi đâu nữa thầy?! - Ta đã cho con hưởng thụ cả tuần qua rồi đó thôi, nếu con thấy chưa đủ thì cứ ở lại hưởng thụ đi, thầy đi một mình. - Vấn đề không phải là hưởng thụ, con theo thầy là để tới chỗ giải thoát chứ không phải để hưởng thụ. Nếu thích hưởng thụ thì còn đã ở lại trong đời rồi, có bao nhiêu thú vui ở đó chứ theo thầy lên núi chi cho mệt vậy?! - Nếu còn muốn giải thoát thì theo ta đi tiếp. - Nhưng tại sao phải đi tiếp khi chúng ta đã tới được đích giải thoát? - Đây không phải là đích. - Rõ ràng hồi ở trong thành phố, khi con hỏi “đi đâu để tìm được tự do” thì thầy đã chỉ tay về phía ngọn núi này mà. - Lúc đó trong thành phố bị nhà cửa che khuất tầm mắt ...

Cảm = Bệnh = Pathos Hôm qua trên đường về nhà, mình nghĩ về “thần giao cách cảm” nhưng bỗng khựng lại ở từ “telepathy”. Mình bảo “chắc mình nhớ lộn rồi, phải là tele-gì-đó chứ không thể là ‘tele-pathy’ được vì ‘-pathy’ nghĩa là ‘bệnh’ mà!” Hôm nay tra lại thì thấy đúng “telepathy” = “thần giao cách cảm”, và đúng “-pathy” = “cảm” lẫn “bệnh”: Cảm: sympathy (thông cảm), empathy (đồng cảm), apathy (vô cảm), antipathy (ác cảm), telepathy (thần giao cách cảm) Bệnh: psychopathy (bệnh tâm thần), pathogen (mầm bệnh), pathology (bệnh lý học), và cả đống thuật ngữ y học về bệnh với “-pathy” hay “patho-” Vậy thì mấy đứa bệnh tâm thần như mình thực ra cũng là những kẻ cảm nhận sâu sắc về tâm thần 🤪, và ai có khả năng thần giao cách cảm thì chẳng qua cũng chỉ là bị bịnh từ xa, bịnh cảm giác từ xa mà thôi. Cái gốc “-pathy” trong tiếng Anh là từ gốc “pathos” trong tiếng La Mã cổ đại vốn có cả 2 nghĩa “cảm nhận” và “đau khổ”. Kẻ nào có nhiều cảm nhận cũng là kẻ chịu nhiều đau khổ... từ ngàn x...

soliton "sai hỏng topo" (topological defect) Falaco soliton

Từ nhỏ mình đã thích những người phụ nữ mạnh mẽ, có lẽ vì ảnh hưởng từ mẹ, nên có duyên tiếp xúc nhiều. Nhưng càng tiếp xúc mình càng thấy người thực sự mạnh mẽ từ bên trong rất rất hiếm, kể cả đàn ông, những kẻ thuộc về "phái mạnh", chứ đừng nói chi đến phụ nữ. Hôm nay tình cờ đọc phải cái status "tự sướng" này của những người phụ nữ mạnh mẽ, bao nhiêu ký ức đau buồn bỗng dâng trào toàn những kết cục thương đau của người thân mình sau những thời gian dài (có khi cả đời) tự huyễn hoặc bản thân về sự "mạnh mẽ" theo kiểu này : "Nếu bạn đã từng Khóc cả đêm mà không để ai biết Sáng hôm sau vẫn quần áo chỉnh tề và vui vẻ ra khỏi nhà Thì chắc chắn rằng bạn đã ĐỦ MẠNH MẼ để vượt qua mọi thứ mà KHÔNG CẦN AI GIÚP ĐỠ" -- PhunuToday.vn (Xem thêm sác cơ chế "tránh né nỗi đau" .) Có người phụ nữ dù đang rất buồn và khó chịu trong lòng nhưng hễ khách tới nhà là luôn niềm nở tươi cười, thậm chí đối với n...

Một cây cầu bắc trên bờ và dừng lại ngay cạnh dòng sông?! - Cầu này xây chưa xong chăng? - Không! Nó vừa mới xây xong và khánh thành được có vài tháng trước (so với thời điểm chụp hình trên). Đó là cầu Choluteca Mới (Nuevo Puente Choluteca) do người Nhật xây bắc qua con sông Choluteca ở Honduras, Trung Mỹ. - Vậy sao nó kỳ lạ vậy? - Số là nó được xây từ năm 1996 tới 1998, nhưng vừa khánh thành được vài tháng thì cả Honduras bị siêu bão Mitch càn quét khiến 6000 người chết, 8000 người mất tích, hầu hết cầu trên sông Choluteca đều bị sập hoặc hư hại nặng... duy có cây cầu Choluteca Mới này là gần như nguyên vẹn! Cả thảy đường sá 2 bên chân cầu đã bị lũ quét đi hết nên nó mới trơ trọi như vậy. (Xem hình dưới đây và báo cáo này .) - Nhưng sao con sông lại chảy bên cạnh? - Đời bể dâu mà, biển cả còn biến thành nương dâu, sông còn cạn đá còn mòn, chứ việc con sông nó đổi dòng "lách" qua một bên thì có gì lạ đâu! Trong cơn siêu bão Mitch với sức gió tối đa tới 250 km/h...

Hầu hết động cơ máy móc của con người chế ra đều dựa trên chuyển động tròn xoay. Chỉ gần đây khi AI phát triển thì người ta mới chế ra được những robot đi bằng 2 chân . Còn trong thế giới sinh hóa thì Mẹ Thiên Nhiên lại chế ra các động cơ hầu hết dựa trên chuyển động "bước chân": Từ những động vật đi bằng 2 chân, 4 chân, 2n chân, đến bên trong tế bào thì vận động co dãn cơ và sự vận chuyển hàng hóa bên trong tế bào đều dùng những phân tử protein động cơ đi bằng 2 chân. Ngay cả chuyển động "vẫy đuôi" của cái đuôi tinh trùng cũng dựa trên hàng loạt những cánh tay "nắm kéo" luân phiên hết bên này đến bên kia. Chỉ có duy nhứt chuyển động xoắn đuôi của tiên mao (lông roi) của vi khuẩn (tương tự đuôi tinh trùng) là xoay tròn . 3 loại protein động cơ ở động vật đa bào Myosin là những đôi tay lực sỹ nắm kéo sợi actin (vi sợi) trong các sợi cơ để tạo sự co cơ. Cơ bắp của chúng ta nói riêng và sự biến hình amip của tế bào nói chung hoạt động dựa trên hàng lo...

Seiryu Miharashi - nhà ga giữa rừng ngắm sông Vào tháng 3/2019, tuyến đường sắt Nishiki-gawa Seiryū (tỉnh Yamaguchi, Nhật Bản) đã mở một nhà ga độc nhất vô nhị ở giữa rừng núi Mikawa: không soát vé, không lối vào/ra, không dịch vụ hiện đại... mục đích duy nhất chỉ để hành khách dừng chân ngắm cảnh thiên nhiên rừng núi Mikawa hùng vĩ cùng dòng sông Nishiki uốn lượn ngay dưới chân. Wiki: Seiryu Miharashi Station Bản đồ Google: Seiryu Miharashi Station Video clip quay bằng fly-cam: Việc tiếp cận "ga ngắm cảnh" này chính thức thì chỉ có một cách là bắt chuyến xe lửa đặc biệt "tham quan / sự kiện" (event train) để được dừng ở đó khoảng 10 phút. Ngoài ra, dù không được khuyến khích, nhưng bạn hoàn toàn có thể đi xe hơi theo quốc lộ 187 dọc theo bờ đông bắc của sông Nishiki rồi bơi qua sông đến bờ bên kia là tới được nhà ga 😀 Về những cái tên: Vùng rừng núi này thuộc làng Migawa = 美川 = Mỹ Xuyên = "Sông Đẹp" Con sông đẹp này tên là Nishiki-gaw...

Al-Khwarizmi , nhà bác học Ba Tư đã giác ngộ ra nghệ thuật tính toán bằng cách hoàn thiện (phục hồi) và cân bằng, là cha đẻ ra ngành "đại số" với các "thuật toán" căn bản của toán học, từ đại số tới lượng giác, từ thiên văn tới địa lý. Algebra (đại số) là cách nói trại từ "Al-Jabr" (الجبر), tức "Phục hồi / Hoàn thiện", là tên ngắn gọn của cuốn " Cẩm nang (Tóm tắt) về Tính toán bằng Hoàn thiện (Phục hồi) và Cân bằng " mà al-Khwarizmi đã viết vào khoảng năm 820. Algorithm (thuật toán) là cách nói trại từ chính tên nhà bác học "al-Khwarizmi", người tìm ra những kỹ thuật biến đổi đẳng thức cơ bản như "cộng thì chuyển vế đổi dấu, nhân thì chuyển vế nghịch đảo" mà chúng ta được học trong đại số từ thời phổ thông. Tính toán mà có liên quan gì tới "hoàn thiện, phục hồi, cân bằng"?! Quả thực tính toán ngày nay chỉ còn là những công thức rỗng ruột nên hầu hết chúng ta không còn biết và cảm nhận được nhữ...

Lâu lâu 2 ông cụ nhà mình mới có dịp gặp nhau, ấy thế mà nói được vài câu là đã mâu thuẫn rồi: Ô.Ngoại: Tôi đi được 3 mét rồi ông mới đi được có 1 mét. Sao ông đi chậm vậy?! Ô.Nội: Mỗi bước tôi đi được 3 tấc còn ông mỗi bước chỉ được có 1 tấc. Sao ông bước ngắn thế?! Ô.Ngoại: Tôi bước ngắn nhưng mà nhanh, ông so từng bước thế sao được?! Trong lúc ông bước được một bước 3 tấc của ông thì tôi đã bước được 9 bước, tức là 9 tấc rồi. Rốt cuộc tôi vẫn hơn! 😃 Ô.Nội: Đó chỉ là số đo bên ngoài thôi! Mình phải biết tiết kiệm sức chứ: Này nhé, tôi bước dài và chậm còn ông bước ngắn và nhanh nên một bước của tôi cũng tốn sức bằng với một bước của ông thôi. Nếu như trong một chuyến đi, nếu mình đủ sức cho 1000 bước, thì ông đi được 100 mét đã mệt, còn tôi đi được tới 300 mét mới mệt. 🙂 ... Nói qua nói lại, ai cũng có cái hay riêng của người đó, nên rốt cuộc chẳng ai hơn ai. Ấy gọi là "tương đối" vậy. 😉 Như trên sơ đồ bên dưới, nếu đem vector ông Ngoại (OPs) và vector ông Nội (...

Ngày xưa, vào buổi bình minh của nền văn minh nhân loại, có hai chị em sinh đôi giống hệt nhau từ lúc mới sinh. Từ nhỏ, cả hai đều xinh đẹp một cách thuần khiết và rất dễ thương dễ mến. Khi lớn lên, họ phải tách ra để đến những nơi khác nhau, người chị về phía đông và người em về phía tây, để sống và làm những công việc khác nhau. Họ được mọi người xung quanh yêu mến đến độ người dân ở thị trấn phía đông gọi cô chị là “Chân Thật” với ý bao hàm tất cả những đức tính tốt lành, và cô em cũng được người ở thị trấn phía tây gọi là “Chân Thật” với đầy ưu ái như vậy. Một ngày nọ, cô chị qua thị trấn phía tây để thăm em gái. Lúc đầu, mọi người ở đó nhầm lẫn hai chị em với nhau vì khuôn mặt họ không thể nào phân biệt được và đều cùng tên là “Chân Thật”. Nhưng rồi họ nhận ra cô Chân Thật của mình qua bộ áo đầm quen thuộc. Họ gọi cô mặc bộ đồ lạ kia là “Giả Dối”: - Mày không phải là Chân Thật! - Em là Chân Thật mà! Chúng em là chị em sinh đôi cùng tên mà! - Nếu vậy thì mày chỉ là Chân Thật gi...

Long time ago, at the dawn of human civilization, there were two twin sisters who were indistinguishable at birth. They were both so pure, so beautiful and so attractive from the beginning. When they grew up, they had to separate and go to different places, one to the east and one to the west, to live and work in different jobs. They were loved by people around so much that people in the east town called the east twin “Truth” with all good attributes attached, and the same for the west twin being called “Truth” preciously in the west town. One day, the east twin went to the west town to visit her sister. At first, people there got confused by the twins due to their identical faces and the same name “Truth”. But then they recognized their own “Truth” by her familiar dress. They called the unfamiliarly dressed twin “Lie”: - You are not Truth! - I'm Truth, we're twins with the same name. - If so, you're just a false Truth, not the true Truth! - I'm just another Truth,...

Nước Đá Nước là nước muôn đời vẫn chảy, Đá là non 1 mãi đứng trơ trơ; Nước thì lả lướt như thơ, Đá thì chắc nịch như câu thề nguyền. Đá chê Nước quá ư mềm yếu; Nước lại rằng Đá quá vô tri: “Đồ chết trói chẳng biết đi!” Đá rằng: “tán loạn như mi được gì?!” Đá với Nước quá ư đối lập Ngỡ muôn đời không thể cùng nhau Vậy mà Nước lại thề sâu: “Nước đi đâu cũng quay về cùng Non!” 2 Nước len lỏi khắp nơi trên đất Thấm xuống từng lỗ giếng nông sâu Những con sông khắp Địa Cầu Đổ ra bốn bể 3 bấy lâu vẫn còn... 4 “Nước ở đâu để ra lắm thế?” Bỗng giật mình câu hỏi ngô nghê “Nước trên Núi Đá chảy về! Cũng từ nguồn cội mới ra ngọn ngành!” 5 Những con suối mát trong lành Đá chen Nước chảy, Đá gành 6 nhấp nhô... Nước nhờ Đá bỗng ra thác đổ Rõ oai hùng sức mạnh vô song. Đá ôm Nước chảy trong lòng Nước điêu khắc Đá nên sông nên hồ. 7 Đá nhờ Nước biến ra muôn dạng: Khối khổng lồ tới hạng cỏn con Hay thay! Nước chảy Đá mòn: Góc gai bén nhọn hoá hòn sỏi trơn. ...

Không rõ là mình đang làm toán hay làm gì đó mà cần biến đổi phép cộng thành phép nhân “a 2 + b 2 = ?(a·b)”... Mình đang đi chơi hay cắm trại gì đó với các bạn trong lớp nên sẵn tiện hỏi luôn xem ai nhớ không, chứ mình thì chỉ nhớ mang máng là có quan hệ đó vì “a 2 , b 2 , và a·b đều bậc 2 nên chắc chắn phải có quan hệ với nhau, hình như đâu đó trong các đẳng thức đáng nhớ?!” Đi chơi cùng các bạn chuyên toán, có cả những bạn chuyên toán từ lớp 4, nên mình tranh thủ khi ghé vào quán nước thì hỏi, nhưng ai cũng lắc đầu. Đa số bạn thì cho rằng “mấy cái đó học từ hồi nhỏ rồi, giờ đâu có dùng đâu mà nhớ làm chi!” Nhưng cũng có bạn ủng hộ mình, nhiệt tình nhớ lại xem sao mà cũng chẳng nhớ ra. Có bạn lại bảo “hình như có chia cho c gì nữa đó” thì mình nghĩ “tào lao, đó là lộn qua công thức nghiệm phương trình bậc 2 rồi, Δ = (...)/(4a·c), chứ ở đây chỉ có a, b, làm gì có c đâu mà chia!” Rồi đến tối, hình như là cắm trại hay chơi ngoài sân của khách sạn nơi cả trường mình nghỉ mát, nê...

Cái mặt cười ra nước mắt 😂 này đã được từ điển Oxford chọn làm Từ Của Năm 2015 , dù nó chỉ là một ký tự emoji. 🤣 Lại làm mình nhớ hồi nhỏ cứ bị chọc "vừa khóc vừa cười ăn 10 cục cứt!" 💩💩💩💩💩💩💩💩💩💩 Emoji 😂 này được chọn vì nó là biểu tượng thường được sử dụng nhất trên Thế giới, như thống kê của Hội đồng Unicode Emoji . Thường thì nhiều ký tự (chữ cái) ghép lại thành một chữ, như C+H+Ư+~ = CHỮ, và nhiều chữ ghép lại thành một từ, như "ký"+"tự" = "ký tự". Nhưng với những ký tự emoji thì ngược lại, mỗi ký tự lại có sức diễn đạt hơn cả một từ, thường bằng cả cụm từ hay cả câu. Tới nay Unicode 15.0 đã có tổng cộng 3,664 emoji. Nhưng ai vọc máy tính ngày xưa thì biết... từ thời thượng cổ, bảng mã ASCII trên DOS đã có 6 ký tự đầu tiên như thế này: 1 2 3 4 5 6 ☺ ☻ ♥ ♦ ♣ ♠ Nay chỉ cần thêm mã U+FE0F vô là thành emoji: ☺️ ☻️ ♥️ ♦️ ♣️ ♠️ Hay ngược lại, những biểu tượng Webdings như vầy ☔,☕,⚾ có thể được hiển thị dưới dạn...

Từ khi một đứa trẻ được dạy "đây là con chim" thì nó không còn thấy con chim thật được nữa. Bằng con mắt tự nhiên, đứa bé thấy con chim một cách chân thật với tất cả sự sinh động của nó, tất cả mối quan hệ của con chim đó với môi trường xung quanh, v.v. Lần đầu nghe "đây là con chim", đứa trẻ chỉ còn thấy con chim đó, dù vẫn còn rất sinh động, nhưng đã tách biệt khỏi môi trường. Lần thứ 2 nghe "đây là con chim", đứa trẻ chỉ thấy một hình tượng con chim với những đặc trưng cơ bản như cánh, mỏ, lông, đuôi, mắt,... Lần thứ 3 nghe "đây là con chim", đứa trẻ liền có tiếng nói bật lên trong đầu rằng "chim". Thế là đứa trẻ đã học thuộc lòng chữ "chim". Từ đó về sau mỗi lần nhìn thấy cái gì đó giông giống con chim thì trong đầu nó tự động bật lên chữ "chim" và không còn thấy thêm được bất kỳ điều gì khác nữa. Cái sự học kiến thức khiến chúng ta hiểu biết rộng hơn, nhiều hơn, suy nghĩ được nhanh hơn, làm việc đư...

Khi nói tới “con số” thì hầu hết chúng ta chỉ nghĩ tới “số lượng”, như “5 cái”, hay số thứ tự như “thứ tư (4 th )”, nhưng đó chỉ là lớp ý nghĩa rất mỏng ngoài cùng của các con số mà thôi. Bên trong mỗi con số chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa thâm sâu mà có thể nói hoài không hết. Từ Tử vi lý số, Thần toán học, cho tới lô Đề, từ học giả hàn lâm tới người bình dân, có nhiều trường phái và nhiều cách thức để nghiên cứu về ý nghĩa của các con số. Nhưng chưa cần đụng tới những ý nghĩa thâm sâu huyền bí đó, ngay trong cuộc sống thường ngày thì một con số ghi trong tài khoản ngân hàng của bạn thôi cũng đủ có ý nghĩa hết sức to lớn với với bạn rồi. Những ý nghĩa đó có tác động mạnh mẽ đến cuộc sống con người đến độ chỉ cần một chữ số thay đổi thôi cũng đủ làm người ta sung sướng tột độ hay ngược lại cũng có thể giết chết nhiều người. Thế nên mới sanh ra những nghề chuyên theo dõi và dự đoán các con số đó. Còn trong thi đấu thể thao thì người ta dành cả đời người để thay đổi vài chữ số lẻ t...